Dzisiaj obchodzimy Dzień Sołtysa – 11 marca. Od 1990 roku sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. Sołtys jest wybierany przez zebranie wiejskie. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Szczegółowe regulacje uprawnień sołtysa regulowane są w statucie sołectwa uchwalanym przez radę gminy.
Sołectwa są ustanawiane przeważnie na obszarze wiejskim. W miastach jednostkami pomocniczymi w większości są osiedla, dzielnice, gdzie odpowiednikiem sołtysa jest zarząd osiedla (dzielnicy) albo przewodniczący zarządu osiedla (dzielnicy).
Według danych z 31 grudnia 2010 r. w Polsce było 40,3 tys. sołtysów, z których 30,7% stanowiły kobiety. Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w Polsce było 40 540 sołectw.
Głównym zadaniem sołectwa jest dbanie o zbiorowe potrzeby wspólnoty jego mieszkańców. Do kompetencji zebrania wiejskiego należą wszystkie sprawy istotne dla mieszkańców, w szczególności chodzi o uchwalenie do końca września każdego roku wniosków, które mają być rozpatrzone przez radę gminy i ewentualnie uwzględnione w budżecie gminy na następny rok. Zebranie podejmuje również uchwały w sprawie dysponowania mieniem sołectwa oraz wydaje opinię w takich sprawach, jak: plany miejscowego zagospodarowania, lokalizacje inwestycji czy też zmiany przeznaczenia obiektów oświaty, służby zdrowia, kultury, sportu czy rekreacji, znajdujących się na terenie sołectwa.
Zobacz także: Sołtys zablokował ciągnikiem rajd. Myślał, że to piraci drogowi
Sołtys nie dostanie 1000 zł. Sejm odrzucił projekt PSL
26 stycznia odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Propozycja ludowców w założeniu miała wzmocnić ustrojową pozycję sołectw i organów sołectw, w tym samych sołtysów. Instytucja sołtysa funkcjonuje w naszym systemie polityczno-prawnym już od średniowiecza. Urząd ten jest jednym z najbardziej charakterystycznych składników zorganizowanego życia osiadłych społeczności wiejskich. W społecznościach tych obok ochotniczej straży pożarnej, obok parafii czy kół gospodyń wiejskich to właśnie sołtys jest jedną z ważniejszych i najbardziej potrzebnych mieszkańcom instytucji. Sołtys nie tylko reprezentuje wieś wobec władz lokalnych, nie tylko informuje mieszkańców o obwieszczeniach. Sołtys jest z reguły pierwszym, który reaguje na potrzeby sąsiadów, organizuje zbiórkę darów dla pogorzelców w niejednej tragicznej sytuacji związanej z pożarem, potrafi też organizować pomoc dla sąsiednich wsi dotkniętych różnymi trudnymi sytuacjami.
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość uznał, iż ewentualne zmiany w zakresie funkcjonowania sołectw można rozważyć przy kompleksowych zmianach ustroju samorządu terytorialnego. W związku z powyższym klub PiS wniósł o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 1137 w pierwszym czytaniu.
Za wnioskiem o odrzucenie projektu było 234 osób, przeciw – 201 posłów. Trzech wstrzymało się od głosu.
Pomysł spotkał się z przychylnością pozostałych partii opozycji – Platformy Obywatelskiej, Nowoczesnej i większości klubu Kukiz 15′
PSL już w listopadzie złożył w Sejmie projekt ustawy wzmacniający ustrojową pozycję sołectwa. Propozycja ludowców zakłada uregulowanie prawne kompetencji sołtysa i docenienie jego wkładu w rozwój Polski lokalnej poprzez dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 1000 zł.
To Polska lokalna i przywiązanie obywateli do wspólnot buduje siłę naszego państwa. Małe ojczyzny często w największym stopniu decydują o kształcie codziennego życia swoich społeczności. PSL postanowiło wzmocnić najmniejsze jednostki organizacyjne samorządu, czyli sołectwa. Złożony przez ludowców projekt ustawy zakłada wzmocnienie ich pozycji i docenienie wkładu w budowę otaczającej nas przestrzeni.
Oprócz diety i zwrotu kosztów podróży służbowych PSL proponował dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 1000 zł, które jest połową obecnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia w Polsce.
Dzień Sołtysa w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Z tej okazji w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piątek 10 marca 2017 r. odbyło się spotkanie z udziałem ministra Krzysztofa Jurgiela i podsekretarzy stanu Rafała Romanowskiego oraz Ryszarda Zarudzkiego.
Spotkanie dało możliwość podkreślenia roli sołtysów na polskiej wsi i podsumowania działalności. Było okazją, aby wyrazić uznanie za codzienną pracę, za godne reprezentowanie mieszkańców, za wsłuchiwanie się w ich potrzeby oraz za wkład w rozwój lokalnych społeczności.
− Bardzo sobie cenię współpracę z sołtysami. Funkcja ta jest bardzo ważna w konsultacjach działań, które podejmuje resort rolnictwa i całe państwo − mówił minister Krzysztof Jurgiel.
Zebranych gości przywitał podsekretarz stanu Rafał Romanowski. − Dziś w szczególny sposób chcemy podkreślić znaczenie Waszej codziennej pracy. Docenić trud, który wkładacie w rozwój lokalnych społeczności, podejmując ważne inicjatywy w swoich małych Ojczyznach − podkreślił wiceminister
Spotkanie było okazją do zaprezentowania bieżącej sytuacji w rolnictwie. Przedstawiciele Kierownictwa resortu podsumowali miniony rok rządów i działania podejmowane na rzecz wsi i sektora rolno-spożywczego.
Minister Jurgiel przypomniał, że Polska wieś została podniesiona do bardzo ważnej rangi. − Rada Ministrów uznała, że rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich jest zadaniem nie tylko jednego ministra, lecz także całego rządu. Nastąpiła tutaj zmiana zasad programowania rozwoju − powiedział.
