Poznanie przez rolnika właściwości agrochemicznych gleb pozwala na precyzyjne i tańsze nawożenie roślin uprawnych. Podejmując decyzję o zastosowaniu nawozów musimy wiedzieć jakie mamy gleby, ile jest w nich składników pokarmowych (makro i mikroelementów) oraz jaki jest stan zakwaszenia.
Dane te pozwolą na podjęcie trafnych decyzji o wapnowaniu oraz o nawożeniu nawozami naturalnymi (obornik, gnojówka, gnojowica), organicznymi i mineralnymi. Korzyści z nawożenia uzyskuje się wtedy, gdy jest ono stosowane zgodnie z prawami przyrodniczymi i ekonomicznymi.
Spełniają się tu dwa aspekty: ekonomiczny – opłacalność nawożenia i ekologiczny – dobór ilości i rodzajów nawozów niezbędnych dla zaspokojenia potrzeb pokarmowych roślin, a przy tym przyjaznych dla środowiska. Bardzo ważna jest też jakość uzyskanych produktów. Gdzie i jak uzyskać takie informacje? Należy pobrać próbki gleby i zbadać je w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Próbki mogą być pobrane w okresie wiosny – najlepiej przed zastosowaniem nawozów lub co najmniej w 2-3 tyg. po ich zastosowaniu oraz po zbiorach roślin – przed nawożeniem pod następne rośliny.
Częstotliwość badań zależy od właściwości fizyko-chemicznych badanej gleby, oznaczanych składników i ich przemieszczania się w glebie, mianowicie: przy badaniu odczynu (pH), zasobności w fosfor, potas, magnez i mikroelementy (bor, miedź, mangan, cynk i żelazo) oraz w siarkę i próchnicę badania wykonuje się co 4 lata, a badanie azotu corocznie – przed nawożeniem. Do badań na pH, makro- i mikroelementy oraz siarki i próchnicy – należy pobrać ok. 0,5 kg gleby z różnych miejsc pola, tak aby próbka była reprezentatywna. Na 1 próbkę składa się ok. 15 pojedynczych próbek, z pola o jednakowym obsiewie i historii nawozowej, o powierzchni od 1 ha do maksymalnie 4 ha.
Próbki gleby pobiera się z warstwy ornej (nie należy pobierać tylko z warstwy wierzchniej i z 1 miejsca). Zalecana głębokość pobierania próbek wynosi 0 – 20 cm na gruntach ornych mineralnych lub 5 – 20 cm na łąkach i pastwiskach, na których z miejsc pobrania należy usunąć ok. 5cm warstwę darni.
W uprawach sadowniczych pobiera się oddzielne próbki z poziomów: 0-20 i 21-40 cm, a przed założeniem sadu – dodatkowo z poziomu 41-60cm. Próbki pobiera się za pomocą laski glebowej, którą wciska się pionowo w glebę, przekręca, wyjmuje z gleby i następnie z podłużnego rowka laski zeskrobuje się jej zawartość do woreczka foliowego.